Diplomati ideal

1-Diplomacia dhe të derguarit e saj ndër shekuj

Diplomacia qe, sot paraqitet ne performancen me te mire pergjate gjithe rrjedhes se
shekujve, ne kuadrin e marrëdhënieve ndërkombëtare,e ka filluar historine e saj me
Greqinë e Lashtë, dhe eshte vijuar me tej me personalitete te Romes antike.
Prova më e hershme e diplomacisë Greke gjendet ne preludin e letersise se saj,
Iliada dhë Odisea. Në fundin e shekullit të 12-të, në Itali përdoret për herë të parë termi, ambasador (i derguari ne nje mision). Në shekullin 16-të, titulli ambasador përdorej vetëm për të dërguarit e mbajtësit e kurorës, kjo per republikën e Venedikut. Makiaveli, pohonte se një i dërguar duhet të ketë integritet, besueshmëri dhe ndershmëri, si dhe aftësi për ta përdorur ate sipas rastit.

Në vitin 1626 Kardinali Richelie, krijoi të parën ministri të jashtmë moderne në
Francë, për të centralizuar politikën dhe, për të siguruar kontroll mbi të dërguarit në ndjekje të politikës së interesit kombëtar.
Ai iu përmbajt mendimit se shteti i kapërcente kufijtë e kurorës dhe të territorit, të princit dhe të popullit. Ai nuk ishte dakord me dëshirat dhe ndjenjat e sundimtarit. Për të shteti ka interesa dhe nevoja që bazohen në ato interesa, që i kalojnë caqet e ngushta. Arti i qeverisjes, qëndron në njohjen e këtyre interesave dhe veprimit në përputhje më to, pavarësisht nga konsideratat etike, emotive apo fetare. Richelie shpalli atë që është bërë tashmë aksiomë, për ata që drejtojnë politikat e jashtme të shteteve sovranë.

Kongresi i Vjenës 1814-15,(K.Vj) hodhi hapin e pare drejt rruges së misionit
diplomatik, përcaktoi rregullat e diplomacisë nga ku kjo do te vulosej me Konventën
e Vjenës për Marrëdhëniet Diplomatike më 1961.

2-Diplomacia ne fillim te shekullit XVIV

Meqenese asgje ne luften e pare boterore nuk shkoi siq ishte planifikuar,ishte e
pashmangashme qe kerkesa per paqe te ishte ,po me aq dobi,sa edhe shpresat me te cilat shtetet e hodhen veten ne kete katastrofe.
Vendet e ndryshme filluan tua hedhin fajin, per vuajtjet e tyre te keqijave te trasheguara te kundershtareve te tyre dhe, e binden veten e tyre se kompromisi nuk mund te sillte paqe, ne te vertete armiku duhej te mundej plotesisht ,ose lufta duhet te vazhdonte deri ne forcat e fundit.Perkundrazi udheheqesit e Evropes vazhdonin te rrisnin kerkesat e tyre, duke bashkuar keshtu jo vetem papergjegjesine dhe paaftesine me te cilen rreshqiten ne lufte, por duke shkaterruar rendin boteror ne te cilin vendet e tyre bashkejetuan per gati nje shekull.Asgje nga palet nderluftuese nuk guxonte te shqyrtonte mundesine e nje paqeje kompromisi e keshtu qe ishte me se e domosdoshme nderhyrja e njerezve largpames dhe te ashtuquajturit diplomate te vertete.

3-Diplomacia e Vikefortit
Vikeforti vazhdoi I sigurtë në përshkrimin e karakterit të dallueshëm të një të dërguari diplomat.Ai thoshte se : nuk mendoj se fisnikëria të bën diplomat të mirë.
Mendjet e mëdha dhe ndjenja praktike rrallë rrinë bashkë. Groti ishte më i mirë si dijetar sesa si ambasador. S’është e habitshme se përgatitja më e mirë zyrtare është njohja më fort e historisë të fundit sesa asaj klasike. Vikeforti nuk ia del të shprehë se në diplomaci, ashtu si në politikë, nuk ka ndërrues për të vërtetën. Pa disa masa besimi të përcaktuar se fjalët duhen besuar, dhe prej këndej që këto fjalë të mund të përdoren si udhëzues të sigurtë për vepra, zor se mund të ketë ndonjë gjë të quajtur veprim i qëllimshëm që përfshin ndërveprimin me të tjerët. Një i dërguar, vëren me vend Vikeforti, ka besimin e sovranit të tij, dhe t’atij ku është i dërguar, gjendet në një vend të veçantë për të mbështetur “shoqërinë civile” të shteteve Evropiane.

4-Dipolmatet e shquar Satow dhe Nikolson
Duke pasqyruar mbi natyrën e diplomacisë, Harold Nikolson njehsoi disa tradita
kombëtare tepër të veçanta të diplomacisë evropiane,por lidhur me kete version ai
thekson se diplomatet duhet te jene nisiatore dhe te zhdervjellet, t’u bëjnë përshtypje të tjerëve me shkëlqimin e tyre intelektual dhe te jene te mireinformuar mbi klimen politike te vendit akreditues por, te vemendshem per te mos u perzier ne punet e brendshme te vendit mikprites.
Nga ana tjetër figura e diplomatit është jashtëzakonisht i mire-informuar, ia del të
përftojë dhe ta mbajë besimin e qeverive të huaja, është gjakftohtë në kohë krize dhe pothuajse gjithmonë ia del mbanë.
Ndoshta një nga përfaqësuesit më të shquar të traditës letrare si edhe te diplomacisë britanike ishte Sër Ernest Satow. Satovi ishte figurë e ndritur në shërbimin diplomatik të kohës së tij.
Ishte ai që fshiu nga faqja e dheut gjithë pëlhurat e merimangave të diplomacisë së vjetër duke i kushtur rendesi diplomacise se re.
Ai nuhaste ne menyre te shkelqyer artet dhe muziken.Erudicioni, dituria, mprehtesia e karakterizonin ate si diplomat,por edhe ‘’Tradita”, sipas Gustav Mahler-i, ka vlefshmëri jo vetem në çështjet muzikore, dhe ne jetën politike, shpesh perdoret si kakofoni ajo është patjetër një faktor që duhet marrë parasysh, e askund më shumë sesa në diplomaci.

5- Diplomati ideal ne shekullin XXI

Ne gjykimin tim, une besoj se performanca e diplomatit ideal duhet,te ekzistoje ne nje teresi komplesesh qe e permbushin ate, shkathtesite komunikative, njohurite ,dijet,historia,kultura, qe karakterizohen jo vetem ne planin teorik por
edhe ne ate praktik.

Pavarësisht nga natyra e problemit, diplomati bashkëbieduesi, negociuesi,
duhet kurdoherë të shfaqë siguri, besueshmëri dhe kredibilitet. Ai kurdoherë
duhet të përpiqet të krijojë besim dhe të jete i ndershëm dhe i drejtë, duke u
përpjekur të kuptojë edhe shqetësimin e palës tjetër.

Synimi i diplomatit është të çojë përpara interesat e vendit te tij, qe me ane te
fjales se tij, te luaje rol ne forcimin e paqes midis shteteve, duke ofruar aleatë dhe duke neutralizuar oponentët.Ne kundershtim me imazhin tradicional nje
ambasador nuk mund te jete me pikèamje te rafinuar individuale dhe rrethana
mosbesuese.
Ai duhet te jete i talentuar, domosdoshmerisht duhet te jete njeri me
takt dhe te perdore taktikat e artit ne menyrat komunikative.

Mesazhi qe ai percjell duhet te jete i qarte ,i sakte dhe i perpikte. Diplomati duhet te binde qeverine e shtetit prites, per rendesine e çeshtjeve me ane te gjuhes se kompromisit duke e cilesuar ate si te domosdoshme. Per te gjetur zgjidhjen e duhur ndermjet konflikteve nevojitet shkathtesi,eksperience,njohuri, durim,kurajo dhe gjakftohtesi ne zgjidhjen dhe trajtimin e ceshtjeve.

Mosinformimi i sakte dhe dredhimi i informacionit mund te çoje ne shpetim te
momentit, por demton rende karrieren e metejshme. Diplomatet ideale qe kane
perfaqesuar vendin e tyre ne arenen nderkombetare , vishen me mantelin e dijes
,njohes te shkelqyer te gjuheve te huaja ,zoterues te kulturave te ndryshme , jane
kosmopolit dhe te ndershem, si edhe te ndjeshem ndaj cdo problemi te
brendshem dhe te jashtem te vendit.

Diplomati ideal eshte ai , ku çdonjeri deshiron te flase me te ,eshte ai qe te jep kenaqesi teksa bisedon me te.Mendoj se ka vertete njerez te nderuar, te talentuar me qendrime heroike per atdheun e tyre,nga ku fjala e tyre ka qene vendimtare per fatin e shtetit dhe popullit te tij ,qe me sjelljet ,idete dhe qendrrimet e tyre kane percaktuar te ardhmen e popujve te botes.
Perfaqesues i shtetit qe s’duhet te reshte se lexuari, se informuari mbi ngajarjet e dites,njohes i mire i dialektologjise ,historise dhe kultures vendase ,duke qene ne gjendie te njohe mire nuancat e shteteve te tjera me qellim per te qene i mirepregatitur per te negociuar ne çeshtje te ndryshme.
Gjithsesi “LUCK PLAYS NO PART IN DIPLOMACY”

Perfundim

Vertet vendi yne eshte nje vend jo aq i madh do te thoja,krahasuar me vendet e
tjera te botes, por se ç’do vit ashtu si ne vendet e tjera rekrutohen diplomate te rinj,apo ndofta ç’do perfaqesues pret te behet nje ambasador.Diplomatet e
ardhshem duhet te jene vertet krenar, te te qenurit perfaqesues te shtetit
Shqipetare ne arenen Nderkombetare, pasi vendi yne pergjate shekujve ka luajtur
nje rol vetem paqesor lidhur me fatin e kombeve te tjera.